"Wij zijn in vrede"

Vanavond werd voor de zevende achtereenvolgende keer de door de VN uitgeroepen Internationale Dag van de Vrede in Enschede gevierd. Ook zeven jaar geleden had Enschede voor Vrede de gemeente Enschede een regenboogkleurige VREDE-vlag aangeboden om op 21 september van het Stadhuis uit te steken, zoals enkele tientallen andere gemeentes inmiddels al deden, maar pas dit jaar werd daar, nadat ook de gemeenteraad was ingeschakeld, gehoor aan gegeven.

De viering vond voor de tweede achtereenvolgende keer plaats in de Ontmoetingskerk. Daar werd ’s middags een groot vredesdoek opgehangen dat was samengesteld uit verschillende schilderingen waaraan de deelnemers van de afgelopen zondag in Enschede gelopen Walk of Peace een bijdrage hadden geleverd.

Het openingswoord van de eigenlijke viering was aan onderwijswethouder Eelco Eerenberg, die begin dit jaar door het blad Binnenlands Bestuur was uitgeroepen tot Beste Jong Lokale Bestuurder vanwege zijn ‘heldere en transparante manier van communiceren en de snelheid waarmee hij geschilpunten uit een dossier haalt en partijen bij elkaar brengt.’ “Een echte verbinder, dus,” vatte presentatrice Nathalie Baartman het jury-rapport samen.

Net als twee jaar geleden, toen hij de viering mocht openen, prees Eerenberg de organisatie voor het feit dat ze er in geslaagd was om zoveel jongeren in het programma op te nemen. Vrede leek immers toch vooral iets van een oudere generatie te zijn die “de oorlog” nog had meegemaakt en uit vreugde over de vrede die in 1945 aanbrak de eerste hervormde kerk die na deze oorlog in Enschede werd gebouwd in 1954 “Vredeskerk” noemde.

Na de vernieuwbouw van deze kerk werd de naam veranderd in “Ontmoetingskerk” en dat geeft eigenlijk de kern van het hedendaagse vredeswerk aan: het open staan voor de ander en de bereidheid hebben om deze te ontmoeten. Een dergelijke houding is nodig om de vrede te bewaren in een stad van 160 verschillende nationaliteiten en waar de gevolgen van oorlogen elders in de wereld niet geheel ongemerkt aan voorbijgaan. Al was het alleen maar in het beroep dat ook op de bevolking van deze stad wordt gedaan om vluchtelingen vanuit die oorlogsgebieden op te vangen, aldus Eerenberg.

De aanwezigen bij de viering hebben die bereidheid, maar er zijn ook mensen in Enschede die het door moeilijk mee hebben en dat ook uiten. Hoe gaan we daar als vredesmensen mee om? Veroordelen en in een kwaad daglicht stellen is gemakkelijk, maar het lost niets op en maakt de verwijdering alleen maar groter. We zullen ook hen met empathie en begrip tegemoet moeten treden en bereid zijn om aan te horen waar hun angst en verzet uit voortkomt. Blijven uitstralen dat wij een stad van vrede willen zijn. Gun jezelf vrede, maar ook de ander. Pas dan kunnen wij in vrede zijn, zoals de titel van deze bijeenkomst luidde.

Het landelijke thema van de Vredesweek 2016 is “Vrede Verbindt” en Eelco Eerenberg vond het mooi iets dat de viering van vanavond door drie verschillende vredesorganisaties die deze stad rijk is gezamenlijk werd georganiseerd: Enschede voor Vrede, de Raad voor Levensbeschouwingen en Religies en de Wereldvredesvlam Twente. Aan dat spectrum van vredesorganisaties is het afgelopen jaar echter nog een instelling toegevoegd: op initiatief van Enschede voor Vrede is de burgemeester van Enschede namelijk toegetreden tot het gezelschap van Burgemeesters voor de Vrede. Een initiatief van de burgemeesters van Hiroshima en Nagasaki, de twee steden die zo zwaar getroffen werden door de atoombommen die aan het van de Tweede Wereldoorlog werden afgeworpen.

Eerenberg was het afgelopen jaar in Japan en bezocht in Hiroshima ook het herdenkingsmonument. Daar staat een bord waarop wordt bijgehouden hoeveel burgemeesters van vrede er wereldwijd zijn en hij realiseerde zich dat nadat de Enschedese gemeenteraad had besloten dat zijn burgemeester burgemeester van vrede zou worden, iemand in Japan naar dat bord is gelopen en het getal dat daarop stond met één heeft verhoogd. Een klein, maar overtuigend voorbeeld dat niet alleen oorlogsdaden maar ook vredesdaden een wereldwijde impact kunnen hebben.

Na de wethouder was het de beurt de Yassir Halimi, scholier, pianist en lid van de Enschedese jongerenraad. Hij speelde “Imagine” van John Lennon en hield het publiek in een korte toespraak voor dat de keuze deze was: “dromen van oorlog of kiezen voor vrede”.

Mede-organisator Wim Hamberg presenteerde vervolgens het werk van de International Schakelklassen (ISK) die via een filmpje aanwezig waren. Deze leerlingen die soms nog maar een paar maanden in Nederland waren en zich in de ISK de Nederlandse taal eigen konden maken om vervolgens door te stromen naar het reguliere onderwijs, hadden zich op verzoek van de organisatie gezet aan het schrijven van haiku’s en hoewel je zou verwachten dat je de taal enigszins machtig moet zijn om erin te kunnen dichten, was het resultaat was verrassend. Hamberg las één gedicht voor:

Ik heb geen idee
Over hoe de vrede komt
Maar moet wel komen.

De presentatie door de Internationale Schakelklassen werd onmiddellijk gevolgd door die van de islamitische Al Ummah basisschool die ook collages hadden geschilderd en haiku’s hadden gedicht. Enkele leerlingen van groep acht waren naar de viering gekomen om deze zelf toe te lichten en voor te dragen. Op de collage hing de vrede als snoep in een boom.

Daarna was het Ameezing jongerenkoor aan de beurt voor een eerste optreden deze avond, maar de derde keer in de zevenjarige geschiedenis van de Enschedese viering van de Internationale Dag van de Vrede.

Op hen volgde een optreden van de junior-stadsdichteres Sarah Vegter die speciaal voor de gelegenheid een gedicht had geschreven over een soldaat die door kinderen bewogen werd ijscoman te worden.

Alsof het zo moest zijn werd het optreden van Sarah Vegter gevolgd door dat een ney-speler. Het stuk dat hij ten gehore bracht had als titel Sari Gelin hetgeen “blonde vrouw” betekent. Het ging over een Turkse man die verliefd werd op een Armeense vrouw.

Na de ney-speler was de derde onderwijs-instelling aan de beurt: het vakcollege van het Stedelijk Lyceum. Dit keer geen collage, geen haiku’s en ook geen grote afvaardiging van leerlingen maar een verslag van de viering van de Internationale Dag van de Vrede bij het schoolgebouw zelf dat tevens als start diende van een project om op school “positieve groepsvorming te ondersteunen en om elkaar te leren kennen en te verbinden”. Docent Coen Wiepking en leerling Josephine gaven in de kerk een impressie van deze bijeenkomst.

Na een tweede optreden van Ameezing, waarbij de zaal dit keer mocht meezingen met de canon Shalom chavarim, sloot presentatrice Nathalie Baartman de reeks presentaties af met een kernachtig verkiezingsprogramma, waarvan het laatste programmapunt luidde: “minder i-phone-gestaar, meer glimlachen naar elkaar”. En dat mochten de aanwezigen vervolgens doen in de naast de kerkzaal gelegen ontmoetingsruimte onder het genot van koffie en thee.